مقدمه
بیش فعالی اختلالی در سلامت روان است که میتواند موجب افزایش رفتار پرخاشگرانه و تحرک بیش از اندازهی فرد شود. همچنین ممکن است افراد مبتلا به این اختلال مشکل عدم تمرکز داشته باشند و با ساعتها وقت گذاشتن هم نتوانند کاری که برعهدهی آنها گذاشته شده است را به درستی انجام دهند. بر اساس تحقیقات انجام شده در انجمن روانپزشکی آمریکا، کودکان و بزرگسالان هر دو ممکن است دچار اختلال بیش فعالی شوند. اولین بار اختلال بیش فعالی توسط سِر جورج استیل معرفی شد.
در سال ۱۹۰۲ سِر جورج استیل متخصص اطفال بریتانیا، کودکی را معاینه کرد و به این نتیجه رسید که نقص غیر طبیعی در کنترل اخلاق آن کودک وجود دارد. او دریافت که برخی از کودکان با وجود باهوش بودن نمیتوانند رفتار خود را به نحوی که یک کودک معمولی میتواند؛ کنترل کنند. عدم تمرکز، فراموشی، اضطراب و پریشانی، بیقراری و ناتوانی در یک جا نشستن، قطع کردن صحبت دیگران؛ از علائم اختلال بیش فعالی است. اگر شما یا فرزندتان بیش فعالی دارید ممکن است یکی یا همهی این علائم را داشته باشید.
در این مقاله قصد داریم اطلاعات بیشتری دربارهی اختلال بیش فعالی و راههای طبیعی درمان آن در اختیارتان قرار دهیم و با معرفی مشاهیری که با وجود این مشکل به موفقیت رسیده اند به شما ثابت کنیم بیش فعالی معلولیت نیست.
چکیده
انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) اولین “راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی” را در سال ۱۹۵۲ منتشر کرد. در این راهنما همهی اختلالات روانیِ شناخته شده و علائم و خطرات و راههای درمان آنها ذکر شده بود اما نامی از اختلال بیش فعالی به میان نیامده بود. در سال ۱۹۸۰ پای اختلال بیش فعالی به این راهنما باز شد اما با نام اختلال کمبود توجه! دانشمندان بر این باور بودند که بیش فعالی نشانهای رایج از اختلال نیست. در نهایت در نسخه چهارم راهنما که در سال ۲۰۰۰ منتشر شد؛ بیش فعالی را به سه زیر گروه تقسیم کردند که امروزه متخصصان مراقبتهای بهداشتی از همان تعاریف استفاده میکنند.
نوع ترکیبی ADHD : شایع ترین نوع بیش فعالی است. افراد مبتلا به آن، علائم بیش فعالی بیتوجه و پرتحرک را باهم از خود نشان میدهند. این علائم عبارتند از: عدم توانایی توجه کردن، تمایل به تحرک بالا، داشتن انرژی بیش از حد.
نوع بی توجه ADHD : همانطور که از نام آن پیداست افرادی هستند که روی کارها تمرکز ندارند. این نوع اختلال در دختران شایع تر و شناسایی آن به دلیل نشان ندادن علائم بیش فعالی مشکلتر است.
نوع پر تحرک ADHD: این افراد اغلب رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی دارند، وسط حرف دیگران میپرند و نمیتوانند برای چیزی صبر کنند. اگرچه توجه کمتری روی این نوع بیش فعالی وجود دارد؛ باید بدانید که گاهی تمرکز روی وظایف برای چنین افرادی دشوار است.
ممکن است یادگیری برای افراد بیش فعال مشکل باشد اما به معنای ناتوانی آنها در یادگیری نیست. برای کمک به چنین کودکانی، معلمان میتوانند دستورالعملهای مخصوص به آنها را در نظر بگیرند. مثلا به آنها وقت بیشتری برای انجام تکالیفشان بدهند یا برایشان سیستم پاداش درست کنند.
اگر چه بیش فعالی از لحاظ فنی یک ناتوانی نیست اما میتواند اثرات مادام العمر داشته باشد به همین دلیل باید به دنبال راه درمان آن بود. امروزه دانشمندان، بیش فعالی را به عنوان یک اختلال به رسمیت شناخته اند و برای یافتن درمانهای احتمالی آن در تلاش هستند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد؛ بیش فعالی میتواند ژنتیکی باشد و کودکانی که والدین یا خواهر و برادر بیش فعال دارند؛ بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند. بیش فعالی یک معلولیت نیست؛ در واقع نوعی محدودیت است که با کنترل آن میتوان به محبوبیت رسید.
کلید واژگان: بیش فعالی, کودکان بیش فعال, بیش فعالی در کودکان, درمان بیش فعالی, مشاهیر بیش فعال, روانشناسی کودک, کودکان
آنچه باید درباره بیش فعالی بدانید
بیش از ۶۰ درصد کودکان مبتلا به بیش فعالی در بزرگسالی هم دچار این اختلال هستند اما برای بسیاری از افراد، علائم بیش فعالی با افزایش سن کاهش مییابد. عدم درمان بیش فعالی در کودکی میتواند تاثیر منفی بر جنبه های مختلف زندگی او در بزرگسالی بگذارد. تاثیراتی مانند: مشکل مدیریت زمان، فراموشی و بی قراری در محیط کار و خانه. از بین هر ۱۰ کودک ۵ تا ۱۷ ساله یکی مبتلا به اختلال بیش فعالی است و این یکی از رایج ترین اختلالات روانی دوران کودکی در ایالات متحده است.
به طور کلی بیش فعالی برای کودکان با مشکلات در مدرسه همراه است. کودکان بیش فعال اغلب با یک کلاس کنترل شده مشکل دارند و نمیتوانند آن را با موفقیت سپری کنند. پسران دو برابر بیشتر از دختران دچار این اختلال هستند. این شاید به این خاطر باشد که پسران بیشتر تمایل دارند علائم بیش فعالی را از خود نشان دهند، کاری که اکثر دختران بیش فعال انجام نمیدهند؛ آنها تمایلی به بهم ریختن کلاس ندارند. در بسیاری از موارد علائمی که دختران مبتلا به بیش فعالی نشان میدهند عبارت است از:
- افکار پوچ
- اضطراب
- افسردگی
- پرخاشگری
- فراموشی
بسیاری از علائم بیش فعالی میتواند رفتارهای کودکی معمولی باشد، بنابراین دانستن اینکه چه چیزی مرتبط به بیش فعالی هست و چه چیزی مرتبط با آن نیست کاری دشوار است.
درمانهای طبیعی برای بیش فعالی
- یکرژیم غذایی سالم و متعادل را وارد زندگی فرزندتان کنید.
- هر روز حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی برایش در نظر بگیرید.
- زمان خوابش را کنترل کنید تا به میزان کافی بخوابد.
- زمان استفاده از تلفن همراه، تلویزیون و رایانه را برایش محدود کنید.
مطالعات همچنین نشان داده است که یوگا، تای چی و گذراندن وقت در خارج از منزل میتواند به آرامش ذهن کمک بسزایی کند و علائم بیش فعالی را کاهش دهد. تحقیق روی بزرگسالان و نوجوانان نشان داده است که مدیتیشن تاثیر مثبت بر افزایش تمرکز و کاهش اضطراب و افسردگی دارد.
نکاتی برای مقابله با بیش فعالی
یک برنامه منظم برای کودکان که تکالیف هر روز را به آنها یادآوری کند و اختصاص جایی برای وسایلی که هر روز با آن سر و کار دارند، می تواند مفید باشد. برای کمک به بزرگترها در سازماندهی کارهایشان می توان؛ استفاده از تقویم، لیست وظایف، تنظیم یادآورها را پیشنهاد کرد. کسب اطلاعات بیشتر در مورد اختلال بیش فعالی میتواند به شما در نحوه مدیریت آن کمک کند.
درمان بیش فعالی برای کاهش اثرات این بیماری مهم است و اگر فکر میکنید شما یا فرزندتان بیش فعال هستید؛ در اولین گام با پزشک خود صحبت کنید. درمان نکردن بیش فعالی میتواند تاثیرات جدی بر مدرسه، کار، روابط اجتماعی و… شما یا کودکتان بگذارد. مهم است بدانید که بسیاری از افراد مبتلا به بیش فعالی از زندگی موفقی برخوردارند و از آن لذت میبرند.
امروزه حدود ۸ میلیون بزرگسال، مبتلا به بیش فعالی هستند. بسیاری از آنها به دنبال زندگی سالم و موفقیت حرفهای هستند. برخی از آنها حتی میتوانند معروف شوند. در ادامهی مقاله به سرنوشت مشاهیری که دچار اختلال بیش فعالی بودند اشاره میکنیم.
سلبریتی های بیش فعال
۱– مایکل فلپس
شناگر اسطوره ای آمریکا با ۲۸ مدال المپیک در کودکی از اختلال بیش فعالی رنج میبرد. گذراندن مدرسه برایش دشوار بود و دوست داشت در کلاس حرکت کند. بیش فعالی او در سن ۹ سالگی تشخیص داده شد.
مایکل فلپس: “من بچههایی را دیدم که با آنها در یک کلاس بودیم اما معلمان با آنها رفتار دیگری داشتند. من معلمی داشتم که به من میگفت: هرگز به چیزی نمیرسم و هرگز موفق نمیشوم.”
خوشبختانه استفاده از داروها، علائم بیماری او را بهبود بخشید اما این استخر بود که به فلپس توانایی مقابله با اختلال خود را داد. روال تمرین و تاثیرات تسکین دهندهی آب، او را در برابر اضطراب مقاوم ساخت.
۲- هاوی ماندل
این کمدین مشهور دارای اختلال بیش فعالی و اختلال وسواسی-اجباری است. او با این بیماریها رشد کرد بدون اینکه کسی رسما اختلالات او را تشخیص دهد. ماندل برای مجله Additude نوشت: “در دهه ۱۹۶۰، زمانی که من درحال رشد بودم، این علائم نامی نداشت و ما هم برای پیدا کردن نامش به پزشک مراجعه نکردیم. بنابراین در مورد من این علائم؛ هاوی ماندل نامیده شدند.” در حال حاضر مجری و میزبان برنامهی “استعداد آمریکایی” در درمان به او کمک میکند تا با اختلالات خود مقابله نماید.
۳- تای پنینگتون
هنرمند و بازیگر آمریکایی که در کودکی همیشه انرژی داشت و بیش از حد فعال بود و در کلاس باعث حواث پرتی دیگران میشد. پنینگتون به هافینگتن پست گفت: “مادر من در رشته روانشناسی کودک تحصیل میکرد و برای همین به مدرسه ابتدایی آمد تا بدترین بچه را مورد آزمایش قرار دهد. آنها به مادرم گفتند: خانم پنینگتون، شما واقعا نمیخواهید بدانید که آن بچه کیست. و بعد به من اجازه دادند او را از پنجرهای ببینم؛ در عرض ۲۰ دقیقه روی میزم ایستادم و روی پردهها چرخیدم و به سمت دانش آموزان دیگر منحرف شدم.” در حال حاضر، او به طور مداوم داروهایی با دوز پایین مصرف میکند و هنوز یک روانپزشک را میبیند. پنینگتون علائم بیش فعالی خود را به حرفه و سرگرمیهایش منتقل میکند.
۴– آدام لوین
خواننده و آهنگساز آمریکایی؛ او برای مجله Additude نوشت که: “به عنوان یک کودک باید برای کاری که برای کودکان دیگر عادی بنظر میرسید تقلا میکردم. کارهایی مانند: یک جا نشستن، تکمیل کردن و تمرکز کردن.” با وجود کمک پدر و مادر آدام برای درمانش، مشکلات او در بزرگسالی ادامه پیدا کردند.
آدام لوین: “گاهی اوقات در نوشتن آهنگها و ضبط در استودیو مشکل داشتم. من نمیتوانم همیشه تمرکزم را روی چیزهایی که باید تکمیل شوند حفظ کنم. به یاد دارم که یک بار در استدیو ۳۰ ایده در سر داشتم اما نتوانستم هیچ کدام را ثبت کنم. بیش فعالی چیز بدی نیست و شما نباید خودتان را از کسانی که بیش فعالی ندارند متفاوت بدانید؛ به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید.”
۵– جاستین تیمبرلیک
خواننده و بازیگر آمریکایی که با وجود ترکیبی از اختلال بیش فعالی و اختلال وسواسی توانست جایزهی امی را از آن خود کند.
۶– سیمون بیلز
ژیمناست آمریکایی که تست مواد مخدرش پس از بازیهای المپیک ۲۰۱۶، مثبت درآمده بود. طبق نظر کمیته المپیک بیلز متیل فنیدیت مصرف کرده بود. این دارو به عنوان ریتالین شناخته شده و برای بسیاری از افراد با اختلالات توجه، از جمله بیلز تجویز میشود.
بیلز در توییتر خود نوشت: “من اختلال بیش فعالی دارم و از زمانی که بچه بودم دارو گرفتهام. لطفا توجه داشته باشید که من به ورزش پاکیزه اعتقاد دارم، همیشه از قوانین پیروی کردهام و این کار را ادامه خواهم داد چون بازی عادلانه برای ورزش و برای من بسیار مهم است.”
۷– سولانژ نولز
خواننده، ترانه سرا، هنرمند آمریکایی که قبول نمیکرد بیش فعالی داشته باشد. سولانژ نولز میگوید: “بیش فعالی من دوبار تشخیص داده شد. من تشخیص اولین دکتر را باور نکردم؛ اعتقاد داشتم بیش فعالی فقط چیزی بود که خودشان اختراع کردند تا پزشکان به آن بپردازند اما دکتر دوم هم به من گفت که این اختلال را دارم. الان میتوانم بسیاری ازنشانههای بیش فعالی را در افرادی که در کار موسیقی هستند ببینم. به نظر میرسد همهی کسانی که در اطراف من هستند و در صنعت موسیقی کار میکنند این علائم را داشته باشند. علائمی چون: از دست دادن حافظه، شروع چیزی و به پایان نرساندن آن.”
این فقط یک تشخیص است
این افراد مشهور ثابت کردند که یک اختلال پزشکی نمیتواند بهانهای برای نداشتن یک زندگی کامل و شاد باشد. این افراد و همچنین بسیاری دیگر از افراد معروف، راهی برای رشد خود به همراه مشکل بیش فعالی پیدا کردند و نگذاشتند این اختلال مانع موفقیت آنها شود. کلید مدیریت علائم و نشانههای بیش فعالی یافتن یک برنامهی درمانی است که به درستی با آن رو به رو شود.
نتیجه گیری
درست است که اختلال بیش فعالی نمیگذارد فرد روی یک کار تمرکز داشته باشد و ممکن است او را تا مرز افسردگی پیش ببرد اما نمیتواند مانع بروز نبوغ و موفقیت فرد در کارش شود. با مراجعه به پزشک و مصرف دارو و رعایت یک برنامه دقیق میتوان بهم ریختگی ذهنی فرد مبتلا را سر و سامان داد و ضعف او را به نقطه قوتش تبدیل کرد.
اگر چه سلولهای خاکستری فرد مبتلا به بیش فعالی، کمتر از یک فرد عادی است اما ایدههای ناب بیشتری را در خود جای داده است و این مورد برای یک هنرمند مزیت به حساب میآید و همینطور انرژی بیش از اندازهی چنین فردی میتواند از او یک اسطورهی ورزشی بسازد که رکورد دار مدالهای المپیک شود.
هر وقت به خاطر داشتن اختلال بیش فعالی، مایوس و افسرده شدید به خاطر بیاورید که میلیونها نفر مثل شما هستند و همین رفتارها را از خود نشان میدهند. بدانید شما تنها فرد مبتلا به این اختلال نیستید و با وجود این مشکل هم میتوانید زندگی موفق و شادی داشته باشید.