این مقاله شامل
۱-خطرات حسادت
۲-چه اشتباهاتی از والدین سبب حسادت در کودکان می شوند
۳-علائم حسادت در کودکان
۴-اقدامات مربوط به مقابله با حسادت در کودکان
حسادت چیست؟
برخی از مردم غبطه و حسادت را با یکدیگر اشتباه می گیرند.
غبطه خوردن به معنای این است که فرد میل دارد چیزی را که شخص دیگری دارد، داشته باشد، احساس ناراحتی می کند و مدام می گوید که این عادلانه نیست که آنچه او دارد را نداشته باشد. برای مثال ، ممکن است وقتی کسی یک دوچرخه بسیار خوب که همیشه آرزوی داشنتنش را داشتید، می خرد، احساس غبطه بکنید. شما ممکن است طمع داشته باشید، که به این معنی است که آرزو می کنید ای کاش این دوچرخه متعلق به شما بود.
حسادت مثل غبطه است، با این تفاوت که شامل بدگمانی نیز می شود. حسادت اغلب با رقابت همراه است. برای مثال گاهی ممکن است نسبت به برادر یا خواهر خود حسادت کنید چون فکر می کنید والدین شما او را بیشتر از شما دوست دارند و یا ممکن است نسبت به دوست خود احساس حسادت کنید و دوست داشته باشید تمام اوقات توجه او به سمت شما باشد.
حسادت احساسی است که ممکن است مستقیما وارد زندگی کودک شما شود. این احساس می تواند نسبت به خواهر و برادر ، دوستان یا همکلاسی هایش باشد. یک چیز ساده مثل یک دوچرخه جدید برای دوستش می تواند باعث به وجود آمدن احساس غبطه خوردن در کودکتان شود. بنابراین شما باید هر کاری که می توانید انجام دهید تا احساسات منفی کودک نوپای خود را قبل از اینکه پا به عرصه رشد گذارد، از بین ببرید.
حتی زمانی که شما همه چیز دنیا را برای کودکان خود فراهم کنید، در برخی موارد، آن ها به حسادت خواهند پرداخت. این امر به این خاطر است که حسادت واقعا در مورد این نیست که فرد چه چیزهایی دارد یا چه چیزهایی ندارد. شما ممکن است قادر به حذف کامل حسادت نباشید ، اما می توانید به کودکان خود آموزش دهید تا احساسات منفی را کنترل کنند و به آن ها کمک کنید نسبت به خود و دنیای اطراف خود دید مثبتی داشته باشند.
خطرات حسادت
بسیاری از بزرگسالان به طور منظم احساس حسادت می کنند. مواردی همچون ازدواج موفق دوستتان و یا حساب بانکی خواهر ثروتمندتان، ممکن است زندگی را شبیه به یک رقابت جلوه دهد. خوشبختانه، بسیاری از بزرگسالان یاد گرفته اند که با حسادت به روش صحیح و مناسب برخورد کنند، برخی از این احساسات را به طور کامل سرکوب نمایند، و یا حداقل از تاثیر منفی این احساس بر روابط و زندگی شان جلوگیری کنند.
متاسفانه ، کودکانی که با حسادت سر و کار دارند این احساس برای آن ها جدید بوده و ممکن است ندانند که چه کار باید بکنند و چه عکس العملی از خودشان نشان دهند. بناراین اگر در این شرایط بدون توجه رها شوند ، حسادت می تواند عواقب وخیمی به همراه داشته باشد، از جمله:
- کاهش اعتماد به نفس
- پرخاشگری نسبت به سایر کودکان
- احساس درماندگی
- گردن کلفتی و قلدری کردن
- انزوا و گوشه گیری
اشتباهات والدین که سبب حسادت در کودکان می شوند
گاهی اوقات برخی رفتار خاص والدین ممکن است باعث ایجاد رقابت بین کودکان شود که خود شروعی برای حسادت در دوران کودکی است. به برخی از بدترین اشتباهات والدین که ممکن است باعث ایجاد حسادت در کودکان شود، در زیر اشاره شده است:
۱-لوس کردن کودک:
لوس کردن کودک و ناز و نوازش بیش از حد او، می تواند باعث ایجاد احساس غرور در خانه شود. زمانی که یک کودک تازه متولد وارد خانواده می شود و یا زمانی که یک دوست قدرتمندتر از او به خانه می آید، احساس ناامنی می‌کند. او نوزاد یا دوست را به عنوان دلیلی برای این نا امنی می داند. درنتیجه او وقتی که چیزی را که می خواهد به دست نیاورد احساس افسردگی کرده و وقتی بزرگ می شود احساس پستی می کند.
۲-حفاظت بیش از حد:
محافظت بیش از حد از کودک و سپس رها کردن او، به این معنا است که ناگهان او را در بیابان رها می کنید. و ممکن است وقتی بچه ای بااعتماد به نفس را ببیند، بیشتر تودار و خجالتی شود.
۳-تربیت مستبدانه:
کنترل بیش از حد نیز یک اشتباه بزرگ دیگر است که باعث ایجاد حسادت در کودکان می شود. ایجاد قوانین و مقررات سخت بدون توضیح علت، کودک را تحت تاثیر قرار خواهد داد. او با کمبود اعتماد به نفس رشد می کند و نسبت به خواهر و برادر یا دوستان احساس کم ارزش بودن خواهد داشت.
۴-مقایسه با دیگران:
یکی دیگر از اشتباهات خطرناک والدین این است که بچه‌هایشان را با هم مقایسه کنند . مقایسه می تواند منجر به حس حسادت، رقابت ناسالم و عدم اعتماد به نفس در کودک شود.
۵-ایجاد رقابت ناسالم:
مجبور کردن کودکان به انجام فعالیت های مشابه، و مقایسه نتایج آن ها، رقابت ناسالم را بین آن ها به وجود می آورد. ممکن است یک کودک با استعدادتر از دیگری باشد اما اصرار به انجام یکسان یک فعالیت با آنچه کودک دیگر انجام می دهد، این ذهنیت را در آن ها ایجاد می کند که آن ها اشتباه می کنند، و این امر در نهایت منجر به بوجود آمدن احساس حسادت در آن ها خواهد شد.
۶-ترتیب تولد:
برخی اوقات والدین ممکن است توجه بیشتری به کودک براساس ترتیب تولد او داشته باشند. برای مثال، وقتی پدر و مادر به کودک تازه متولد شده توجه بیشتری می کنند، کودک بزگتر به او حسادت می کند. با تولد نوزاد، کودکان بزرگ‌تر ممکن است احساس برکنار شدن کنند که می‌تواند منجر به حسادت آن ها نسبت به خواهر یا برادر کوچکشان شود.
علائم حسادت در دوران کودکی
در دوران کودکی، زمانی که کودکان شما با یکدیگر بازی می کنند، ممکن است متوجه نشانه های حسادت شوید. بسیار اتفاق افتاده است که کودک حسود ممکن است ضربه محکمی به دیگر هم بازیانش بزند و طوری وانمود کند که فقط یک بازی است.
پنج علامتی که به شما می گوید کودک شما حسود است
حسادت همچنین نتیجه پرخاشگری، پافشاری بیش از حد، مقایسه و جهالت است. با این حال، این ۵ مرحله به شما کمک خواهند کرد تا بفهمید آیا نوزاد شما از “نوع حسود” بچه ها است یا خیر.
۱-کودک احساس ناامنی ذهنی می کند.
۲-رفتار وحشیانه و بی توجه به خواهر و برادر و دوستان خود
۳-هدفمندانه باعث تحریک عصبانیت شما می شود
۴-کودک شروع به مقایسه می کند
۵-کودک بسیار مالکیت گرا بوده و نیز ممکن است از افسردگی رنج ببرد
اقدامات مربوط به مقابله با حسادت در کودکان
قبل از برخورد با حسادت در کودکتان، مطمئن شوید که خودتان نسبت به خواهر و برادر، دوستان، همسایگان و یا هر کس دیگری حسادت نمی کنید. در غیر اینصورت، نمی توانید از ظهور آن به طور موثر در فرزندتان جلوگیری کنید. در اینجا راه هایی برای کنترل حسادت در کودکان آورده شده است:
۱-تبدیل حسادت به امید:
هدایت انرژی های فرزندتان به یک کانال مثبت، راهی عالی برای کمک به کاهش احساسات منفی است و به منظور غنی سازی و ایجاد اهداف مثبت می باشد. به عنوان مثال، اگر فرزندتان به دلیل اینکه دوستش در درسی نمره خوب گرفته است غمگین باشد، او را در جهت مطالعه بیشتر و کسب نمرات بهتر تشویق کنید. هنگامی که بچه شما مشغول تلاش برای تحصیل می شود، بر این نکته تمرکز نخواهد کرد که چطور دوستش را از راه بردارد. بلکه او تمرکز خود را در جهت صحیح و در جهت پیشرفتش هدایت خواهد کرد.
۲-گوش کنید:
در بیشتر موارد، حس حسادت و غبطه خوردن پیشینه ای عمیق دارد. درواقع ممکن است کودکان یک مساله خاص یا نگرانی در پس چنین رفتاری داشته باشند. با کودک خود صحبت کنید و علت حسادت او نسبت به یک فرد خاص را بدانید و سپس به او گوش دهید. ممکن است مواردی وجود داشته باشد، برای مثال کودک شما ممکن است عزت نفس و اعتماد به نفس کمتری داشته باشد. یا ممکن است به اندازه کافی در مورد جنبه های مثبت خود مطمئن نباشد، که این امر می تواند باعث شود که نسبت به شخص دیگری حسادت بورزد.
۳-داستان ها و آثار کلاسیک بخوانید :
داستان‌های کلاسیک و افسانه ها، بسیاری از پیام های اخلاقی را در بطن خود دارند و حتی اگر بر روی آن‌ها تاکید نکنید، کودک شما از آن ها در طی مراحل حیاتی رشد خود درس هایی را یاد خواهد گرفت. زمانی از برنامه روزانه خود را به مطالعه در تخت خواب اختصاص دهید. برای کودک خود کتاب هایی حاوی مسائل اخلاقی که در مورد ویژگی هایی چون مفید بودن، مراقبت و داشتن نیات خوب در ذهن صحبت می کنند، تهیه کنید این کار به کودک شما کمک می کند درک کند حس حسادتی که دارد درست نیست.
۴-با استفاده از مثال به کودک آموزش دهید:
یک ترفند بزرگ دیگر برای تاکید بر اهمیت داشتن احساسات مثبت در مورد همه افراد، این است که خودتان را به عنوان مثال معرفی کنید. از دیگران به خاطر حس شوخ طبعی ، رفتار خوب و یا هر ویژگی دیگری که ممکن است داشته باشند، تعریف و تمجید کنید. این کار به کودک یاد می دهد که از موفقیت ها و رفتارهای مثبت دیگران خوشحال شود.
۵-به کودک خود اهمیت اشتراک گذاری را آموزش دهید:
کودکان بدون دلیل نسبت به بچه های دیگر کینه به دل نمیگیرند. اگر اینطور است، اهمیت اشتراکگذاری و مراقبت را به او آموزش دهید. این امر به او کمک می کند تا هرگونه احساس ناامنی را برطرف کند. دیر یا زود متوجه خواهید شد که کودک شما از همراهی با بچه ای که زمانی به آن رشک می‌بُرد، لذت می‌برد.
۶-کودک خود را دوست داشته باشید:
ما نمی‌گوییم که شما بچه خود را دوست ندارید، اما این نکته برای تاکید بر آن است که او به تمام عشق و محبتی که می تواند در طول این مرحله از زندگی خود به دست آورد نیاز دارد. مهم نیست که دلیل آن چیست، هدایت والدین همراه با عشق و مراقبت می تواند همیشه اشتباهات را تصحیح کرده و آن ها را سریع‌تر به مسیر درست هدایت کند.
۷-از مقایسه کردن امتناع کنید:
عملکرد یک کودک را با دیگری مقایسه نکنید چون ارزش او را کاهش می دهد. مقایسه می تواند خصوصیات بد و منفی کودک را گسترش دهد. این مقایسه ها باعث می شود کودکان نتیجه بگیرند که ” شما او را بیش از من دوست دارید ” یا ” فکر می کنید او از من بهتر است “.
۸-تکالیف مدرسه را مقایسه نکنید:
هرگز تکالیف مدرسه، کارت های گزارش و نمرات آزمون کودک را با خواهر یا برادر و یا دوستان او مقایسه نکنید. این کارها به پشتکار بیشتر فرزند شما کمک نمی کنند. در عوض، آن ها را ناراحت و خشمگین خواهد کرد.
۹-تقویت قدرت منحصر به فرد هر کودک:
هر كودكی دوست دارد از والدين در مورد نقاط قوت خود بشنود. صحبت کردن درمورد این قدرت خاص، عزت نفس او را تقویت خواهد کرد. شما باید قدرت منحصر به فرد هر کودک را پیدا کرده و آن را در علایق و خلق و خوی او پرورش دهید.
۱۰-تقویت رفتار همکاری:
این یکی از ساده ترین راه هایی است که فرزندان حسادت را کنار بگذارند. آن ها را زمانی که از یکدیگر پشتیبانی می کنند، هدایت کنید. لحظاتی را برای به اشتراک گذاشتن، کمک و همکاری با یکدیگر و ارزش گذاری تلاش های خود به آن ها بدهید. آن ها این رفتارها را تکرار می کنند، زیرا متوجه می شوند که شما می خواهید آن ها اینگونه باشند.
بنابراین اگر کودکتان به نمرات خوب همکلاسی اش، یا به دوچرخه جدید برادر بزرگش حسادت می کند، همراه فرزندتان بنشینید و مواردی را که چیزی به دست آورده و یا کارهایی را که به خاطرش پاداش گرفته، به او یادآوری کنید. مشارکت نزدیک شما با کودک، تغییر زیادی در شخصیت او ایجاد می کند.
سخن پایانی
با این موضوع روبرو شوید: حسادت، یک احساس طبیعی در هر انسانی است ، پس هیچ راهی برای محافظت از کودکانتان به طور کامل در مقابل آن وجود ندارد. در عوض، به کودکان آموزش دهید تا نقاط ضعف خود را با نقاط قوت دیگران مقایسه نکنند.
در صورت نیاز کودک را درک کرده و به او قوت قلب دهید، اما عادت های خود را چک کنید تا مطمئن شوید که الگویی مثبت را مدل سازی می کنید. با نشان دادن قدردانی از استعدادها ، خانواده و زندگی خود، به کودکان خود یاد می دهید که آنچه دارید مهم نیست، بلکه آنچه با تلاش به دست می آید و باعث رشد می شود مهم است.
منابع
https://www.momjunction.com/articles/simple-ways-to-deal-with-jealousy-in-children_0022841/#gref
https://www.moneycrashers.com/help-kids-overcome-deal-with-jealousy
https://blog.parentlane.com/5-signs-that-say-your-kid-is-the-jealous-type-b949d781cd4d
http://www.cyh.com/HealthTopics/HealthTopicDetailsKids.aspx?p=335&np=287&id=2599